Париж сыйкырдуу шаар. Көпчүлүк адамдар бул романтикалуу, сонун жерге барууну кыялданат. Франциянын борборунун эң маанилүү кооз жери - Эйфел мунарасы. Ал Париждин символу болуп калды. Бирок, париждиктер кооз жерлерге ар дайым суктануу жана сүйүнүү менен мамиле жасашчу эмес.
Мунара башында Эйфел мунарасы болгон эмес. Автор курулушту "үч жүз метрлик мунара" деп атаган. Бул түзүм убактылуу болот деп пландаштырылган. Көрүнүктүү жер Дүйнөлүк көргөзмөгө кошумча катары орнотулган.
Көрүнүш тарыхы
Париж бийлиги сынак жарыялаган. Өлкөнүн сыймыгы деп эсептелген структураны долбоорлоо керек болчу. Дизайн киреше алып келиши керек. Конкурстун дагы бир маанилүү шарты - муктаждык жоголгондо оңой эле бузула турган структураны иштеп чыгуу керек болчу.
Сынакты Гюстав Эйфель жеңип алды. "Үч жүз метрлик" темир мунаранын долбоору жактырылды. Түзүмдү куруу үчүн 7 миллион франктан ашуун каражат сарпталды. Бирок, өкмөт бир жарым миллион гана бөлгөн. Калган акчаны мунара ага 25 жылга ижарага берилсе, инженер өзү төлөп берген.
Жумушчулар 1887-жылы курулуш иштерин башташкан. Белгини жаратууга 2 жыл, 2 ай жана 5 күн кеткен. Курулуш аянтчасында 300 адам иштеген. Париждин жашоочулары жаңы имаратка дароо “Темир айым” деп ат коюшту.
Мунара эң кыска мөөнөттө бардык өлчөмдөр жана кичинекей деталдары колдонулган жакшы чиймелердин жардамы менен тургузулган. Бул долбоор азыркы этапта идеалдуу деп эсептелет. Көлөмүнө карабастан, жасалгалуу жана салмаксыз көрүнөт. Бийиктиги 80 кабаттуу үйгө барабар, ал эми салмагы 10 миң тонна.
Курулуш учурунда Эйфел жетиштүү оригиналдуу трюктарга барган. Мындан улам, дээрлик бардык журналисттер аны жинди деп аташты. Мисалы, ал рельстен өйдө карай жылган кичинекей кран ойлоп тапты. Бул оор конструкцияларды көтөрүү процессин жөнөкөйлөтүүгө мүмкүндүк берди. Ал эми курулуш аянтында өлүмдүн көрсөткүчү нөлгө чейин төмөндөгөн.
Биринчи көтөрүлүү 1889-жылы 31-мартта болгон. Андан кийин мунара инженердин ысымына ээ болгон.
Салкын мамиле
Азыркы этапта Эйфел мунарасы Париждин символу болуп саналат. Бирок, француздар дизайнды дайыма эле жакшы кабыл алышкан эмес. Көпчүлүк тургундар инженерди дагы, сайттын өзүн дагы сынга алышты. Француз элитасы өкмөткө ушул "олдоксон скелеттен" арылууну талап кылган каттарды да жазышкан.
Париждин тургундары мунаранын көлөкөсүнө да нааразы болушкан. Ошондой эле имараттын дээрлик бардык жерде көрүнүп турганы кыжырды келтирди. Мисалы, Ги де Мопассан ресторанда тамактанган, анын терезелеринен структураны көрүү мүмкүн эмес болчу.
Туристтер Эйфел мунарасы жөнүндө тескери пикирде болушкан. Алар аны ошол замат жактырып калышты. Алты айдын ичинде эле бул түзүмгө 2 миллиондон ашуун адам барган. Мунара курулушка кеткен бардык чыгымдарды дароо кайтарып берди.
Эгер ушунчалык көзгө көрүнөрлүк ийгилик болбосо, Эйфел мунарасы 1909-жылы талкаланышы мүмкүн эле. Бирок ал 25 жыл ичинде өзүнүн жаратуучусуна көп акча алып келген бойдон калды.
Убакыттын өтүшү менен мунаранын каршылаштары анын "союздаштары" болуп калышты. Дизайндын популярдуулугу Чарльз Гуноддун мунарада ойногон концертинен кийин кескин жогорулады. Мындай "жарнамалык кампаниянын" идеясы Эйфелге таандык болгон, кийинчерээк ал акыркы кабаттагы жеке кеңсесин жабдыган. Бул аракети менен, ал акыры, ар кандай жаман ойлорду "өлтүрдү".
Мунара инженер менен ижара келишими аяктагандан кийин активдүү колдонулган. Бул байланыш үчүн колдонулган. Анда радиостанция жайгашкан. 1935-жылдан тарта бийлик мунараны телекөрсөтүүлөрдү берүү үчүн колдоно баштаган.
Жакынкы тарых
Азыркы этапта Эйфел мунарасы шаардын негизги кооздугу гана эмес, ошондой эле анын символу болуп саналат. Көптөгөн туристтер имарат жөнүндө суктануу менен айтышат. Жүз жылдан ашуун убакыт өтсө дагы, мунара Париждеги эң бийик курулуштардын бири. Бирок ошол эле учурда, структура отургучта отурган адамдай эле жердин бетине бирдей басым жасайт.
