Акыркы мезгилде тоо лыжасы жана сноуборд сыяктуу спорттун популярдуулугу өсүп жаткандыктан, тоолордогу кар көчкү альпинисттер үчүн гана эмес, ушул экстремалдык спорт түрлөрүн жакшы көргөн башка спортчулар үчүн коркунуч болуп калды. Кар көчкү учурунда коопсуздук эрежелерин билүү сиздин өмүрүңүздү сактап калат жана коркунучтардан сактайт.
Сиз тоодогу коркунучту мактанып, кайдыгер карабай тургандыгыңызды билишиңиз керек, мындай мамиле акылсыздык менен чектелет. Бул жерде этияттыктын жоголушу сиз үчүн гана эмес, эңкейиште жаныңызда жүргөндөр үчүн да өмүрүңүздү кыйнашы мүмкүн. Тоого чыгып, Өзгөчө кырдаалдар министрлигинин божомолун билип алыңыз: кар көчкү коркунучу барбы же катуу шамалдан эскертүү барбы. Күндүн нурунун таасири астында сынып, нымдап, оорлоп жаткан кар бетинин мүнөздүү өзгөчөлүктөрү бар.
Демек, лыжа тээп, кардын астында жаракалар пайда болсо же кар “калкып”, буттарыңыз түшүп, астыңызда боштук болсоңуз, кар көчкү каалаган мүнөттө түшүп калышы мүмкүн. Ушул учурда караңгы күрүлдөгөн үндөр угулуп, кар кабыгы мүнөздүү "ысык" үнү менен тыгылып, бут астынан ышкырык чыгарат, демек, кар тыгыздалып, чөгүп баштайт. Теннис топунун көлөмүндөй кардын кесектери күнөстүү капталдан төмөн карай кулай баштаганда байкаңыз - кар нымдалып, кыскарып, өтө чоң массаны топтой баштады. Акыркы кар көчкүлөрүнүн издери, тоо боорунда өсүмдүктөрдүн жоктугу жана анын төмөнкү бөлүгүндө гана болушу коркунучтун белгиси болуп саналат. Ушул белгилердин жок дегенде биринин болушу лыжа тебүүнү кийинкиге жылдырууга же коопсуз жерде жүрүүгө себеп болот.
Кар көчкүнүн жанынан өтүп жатканда төмөнкү эрежелерди сактаңыз:
- эртең менен же кечинде, кар дагы деле тоңуп турган мезгилде, кооптуу жерден өтүңүз, тоо боорунун жогору жагына, тоо тектери чыгып туруңуз;
- кар катмарынын бүтүндүгүн мүмкүн болушунча аз бузуу үчүн лыжаңызды же сноубордду чечип, ылдам, кенен кадам менен жылыңыз, артынан бир-бирден из алыңыз;
- кар көчкүсүн алып келиши мүмкүн болгон үн толкунун козутпоо үчүн, кыйкыруунун же ырдоонун кажети жок, алаксытпаш үчүн сүйлөшүүнүн кажети жок;
- кийим жана туулга кийип, бекитүү керек;
- аптечка өтмөктү жапкан топтун мүчөсүндө болушу керек.
Тоого чыкканда, кар көчкү түшүп калса, коопсуздугуңузду сактаңыз. Сиздин топтун бардык мүчөлөрүндө радио маяктары бар экендигин жана алардын сенсорлорунун бири-бирине шайкеш экендигин текшериңиз. Топтун ар бир мүчөсүндө карда ачык көрүнүп турган ачык кызыл түстөгү кар көчкү жиптери болушу керек. Жиптин бир учу денеге оролуп, бекем түйүн менен байланат. Кар көчкү түшүп калган учурда, экинчи жиптин бош учу, эреже боюнча, аны жер бетине алып чыгат.
